SAMBUCUS

SAMBUCUS

ramis et trunco arborem refert, sed amplam continent illae medullam, quae candida expungitur, utique spongiosa, ut fistulares reddantur, excavatae arundini similes. Non multun erraverimus, si hanc arundinem delicium pucrorum dixerimus, unde viri vaegrandia arguerint patramenta. Pueri enim ramum sambuci caedunt, internodia servant, medullam quovis modô educunt, solidi ligni pistilluni faciunt cum manubrio, canali paulo minorem et breviorem: Protrudunt dein molem papyraceam, dentibus subactam admixtâ salivâ, ad os alterum sistulae, pistillum tundunt, donec capillamentum praebeat, vel linteolô muniunt. Sic immittunt in alterum os sistulae et magnô nisu propellunt, donec aer constipatus molem illam cum crepitu eiaculetur in vacuum aerem; sed sollertia in co maior, ut moles aliera pistillo praefixa prioris expulsae locum occupet, eandem sortem exspectans, Auctor Anonymus Sinae et Eur. c. 34. Certe inventa est non pridem, inquit Athanasius Kircherus in Magnete suo, ratio eâ violentiâ comprimendi intra canalem aeris, ut in multis maiorem praestet, quam vel ipsi sclopi, quos musquetas vulgo vocant, effectum; quae res cum singularem susciret intuentibus admirationem, nolui eius hôc locô constructionem praeterire. Sic autem is describit Aeolium hunc sclopum: Dividit eum in tres partes seu loculamenta, quarum prima inservit onerando sclopo; altera est aeris compressi recepraculum, tertia fistula est, quae proiectilia excutit. Trusillum addit, quem pistillum diximus, cylindraceum, quod canali ita quadret, ut

omnem aeris elabendi occasionem intercludat, itaque coriô contegit, tum platismation. In explosione videas aerem caeruleum, quem vel impetus, vel sistulae metallaris materia fecerit etc. Haud dissimilis tubi lam Thuanus meminit, inter munera Imperatori ab Alberto Archiduce, Belgii Gubernatore, oblata; qui solâ aeris inclusi vi non minus acriter plumbeum globum evibrabat, ac mosketta pyriô pulvere animata facere solet. Cuiusmodi machinae eo periculosiores, quod sine crepitu globum exitialem evomunt, adeoque ictus eorum praevideri minus potest etc. Sed et e Sambuco baculi Pastoralis mentio est in Vita S. Burcardi Episcopi Wirtzburg. c. 1. ex eâdem emedullata, antiquissimae tibiae, ut infra videbimus voce Tibia: Coeterum de arbore hac vide Plin. l. 16. c. 18. 25. 39. 40. ubi eam inter arbores scuris aptas recenset, et l. 24. c. 8.